Tematyką zarządzania wiedzą (ZW) zacząłem się interesować w 1997 roku, kiedy to uruchomiłem pierwszą w Polsce stronę internetową poświęconą temu zagadnieniu. Moja pierwsza publikacja dotycząca zarządzania wiedzą ukazała się w 1998 roku. Od 1999 roku uczestniczyłem w pracach grupy entuzjastów tej tematyki w ramach Instytutu Zarządzania Wiedzą w Krakowie sp. z o.o. W 1999 roku, po lekturze opracowań dotyczących zarządzania naukowego (F.W. Taylor), opracowałem swoje przemyślenia w formie referatu na  temat produktywności pracy intelektualnej, wygłoszonego na konferencji naukowej i opublikowanego w materiałach konferencyjnych (A.Fazlagić, Praca twórcza w perspektywie 100 lat Tayloryzmu, Materiały konferencyjne: Marketing Usług Profesjonalnych, Wydawnictwo AE, Poznań 2000, s. 285-297).

           Temat produktywności pracy intelektualnej był obecny cały czas w mojej działalności dydaktycznej. Ponadto w 2011 roku, w ramach prac zespołu nad projektem Go Global! Polish Pharma, zająłem się problematyką produktywności patentowej małych i dużych przedsiębiorstw sektora farmaceutycznego, wykazując statystycznie, że małe firmy są bardziej produktywne niż korporacje: pozytywnie zweryfikowałem tezę, że produktywność mierzona liczbą patentów jest odwrotnie skorelowana z liczbą zatrudnionych (patrz pełny tekst w formie załącznika:  J.Fazlagić, Duże innowacje w małych firmach, CIO, 2/2015, s. 34-37).

            W latach 1999-2003, gdy tematyka zarządzania wiedzą zaczęła stawać się popularna w kręgach teoretyków i praktyków w Polsce, publikowałem swoje teksty poświęcone temu zagadnieniu w pismach naukowych i popularnonaukowych, m.in. na łamach pism „Problemy Jakości” (pismo z listy B MNiSzW) oraz „Controlling i Rachunkowość Zarządcza”. W 2001 roku na łamach „Poradnika Gazety Prawnej” ukazało się pierwsze polskojęzyczne kompendium informacji o ZW mojego autorstwa przeznaczone dla praktyków zarządzania. Uczestniczyłem także w pracach portalu zarządzania wiedzą Komisji Europejskiej pod nazwą: knowledgeboard.com (obecnie nieistniejący) w ramach Thematic Group Central-Eastern Europe. Brałem czynny udział w wielu konferencjach poświęconych temu zagadnieniu
w Polsce i zagranicą. Byłem członkiem Stowarzyszenia Praktyków Zarządzania Wiedzą (KM.ORG.PL).

         Moja rozprawa habilitacyjna dotyczyła zarządzania wiedzą w polskiej oświacie (stopień dr hab. został nadany 9 października 2010 roku przez Radę Wydziału Zarządzania UE
w Poznaniu) dotyczyła zarządzania wiedzą w polskiej oświacie.^[1] Celem badawczym rozprawy było odnalezienie odpowiedzi na pytanie: „Czy można – a jeśli tak, to jak – zarządzać wiedzą w polskiej oświacie?”. W pracy postawiono następujące pytania badawcze:

• Czym jest wiedza (rozumiana jako zasób strategiczny) w systemie oświaty?
• Na czym polega zarządzanie tym zasobem i jakie instrumenty i narzędzia można wykorzystać w tym celu?
• Jak zarządza się wiedzą w instytucjach tworzących polski system oświaty?
• Jak decydenci w polskiej oświacie mogą usprawnić zarządzanie wiedzą w podległych im instytucjach?

Zakres czasowy badania obejmował lata 2006-2008 lecz wykorzystałem także dane historyczne w celu ukazania szerszego kontekstu i tendencji związanych z badanym zjawiskiem. Monografia została podzielona na trzy części. Część pierwsza pt. „Wiedza jako zasób systemu oświaty” zawiera dwa rozdziały, w których wiedza jest przedstawiana jako zasób niematerialny i czynnik sprawczy w modernizacji polskiego społeczeństwa i gospodarki. W rozdziale pierwszym przedstawiono charakterystykę otoczenia makroekonomicznego placówek oświatowych i innych instytucji tworzących polski system oświaty. Rozdział drugi poświeciłem opisowi podstawowych pojęć związanych z wiedzą rozumianą jako zasób organizacji, który jest obiektem zarządzania. W części drugiej pt. „Instrumenty zarządzania wiedzą w oświacie” na którą składają się cztery rozdziały zawarto wyniki moich badań empirycznych dotyczących ośrodków doskonalenia nauczycieli. Dokonany został także przegląd najważniejszych koncepcji dotyczących innowacyjności. Rozdział zawiera wyniki studiów literaturowych na podstawie których udało się opracować autorską typologię innowacji w oświacie. Dzięki niej wypracowałem aparat pojęciowy służący opisowi innowacyjności i ochrony wiedzy w oświacie. Zawarto tutaj także wyniki badań empirycznych przeprowadzonych wśród instytucji prowadzących badania naukowe w oświacie. W rozdziale szóstym opisałem kluczowe procesy i zagadnienia i procesy związane z zarządzaniem wiedzą w taki sposób aby ich definicje miały praktyczne zastosowanie do realiów polskiej oświaty oraz aby mogły posłużyć do konstrukcji narzędzia badawczego i przeprowadzenia badania empirycznego na ogólnopolskiej próbie badawczej. Wśród najważniejszych omawianych w tym rozdziale zagadnień należy wymienić: kodyfikację wiedzy, pomiar kapitału intelektualnego, przywództwo w zarządzaniu wiedzą oraz jakość środowiska pracy. Rozważania zawarte w części drugiej posłużyły do odpowiedzi na drugie pytanie badawcze tzn.: „Na czym polega zarządzanie tym zasobem i jakie instrumenty i narzędzia można wykorzystać w tym celu?” Część trzecia pt. „Diagnoza i rekomendacje w zakresie zarządzania wiedzą” składa się z dwóch rozdziałów. W rozdziale siódmym zostały omówione wyniki badań empirycznych, które przeprowadziłem wśród niemal dwóch tysięcy pracowników oświaty z całej Polski. Badanie to miało na celu przeprowadzenie sondującego badania na temat stanu zarządzania wiedzą w polskiej oświacie. Rozdział ósmy zawiera zestaw praktycznych narzędzi oraz rekomendacji służących zarządzaniu wiedzą w oświacie. Narzędzia te można wykorzystać także jako schematy analityczne do badania stanu zarządzania wiedzą w instytucjach tworzących polską oświatę. Przedstawione narzędzia zarządzania nie wyczerpują szerokiego spektrum działań, które można podjąć w organizacjach w zakresie zarządzania wiedzą. W części trzeciej zawarte są odpowiedzi na trzecie i czwarte pytanie badawcze tzn.:

1. Jak zarządza się wiedzą w instytucjach tworzących polski system oświaty?
2. Jak decydenci w polskiej oświacie mogą usprawnić zarządzanie wiedzą w podległych im instytucjach?

W zakończeniu pracy zawarto omówienie ogólnych wniosków wraz z rekomendacjami
i przedstawieniem perspektyw rozwoju zarządzania wiedzą w oświacie.

W ramach moich zainteresowań naukowych związanych z problemtyką zarządzania wiedzą uczestniczyłem, jako wykładowca, w pierwszych w Polsce studiach podyplomowych dotyczących zarządzania wiedzą w Szkole Głównej Handlowej (kierownik studium: prof. Irena Hejduk, SGH), jak również w kilkudziesięciu konferencjach naukowych i popularnonaukowych z referatami dotyczącymi zarządzania wiedzą – zarówno
w przedsiębiorstwach, jak i w sektorze publicznym (przede wszystkim w edukacji). Tematyka ZW była, i jest nadal obecna w moich pracach dotyczących edukacji a także współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Na przykład w 2015 roku ukazała się moja publikacja pt. Knowledge mobilisation in the Polish education system (pismo z “Listy filadelfijskiej”).
W części teoretycznej tego opracowania zawarto diagnozę pojęcia „mobilizacja wiedzy” (była to relatywnie nowa koncepcja, nie spotykana w literaturze przedmiotu 10 lat temu). W ramach realizacji swoich zainteresowań zarządzaniem wiedzą byłem także członkiem zespołu badawczego w projekcie pt. „Zarządzanie kompetencjami pracowników wiedzy w wieku 65 plus. Dobre praktyki w obszarze zatrudnienia” (NCN, OPUS 5, miejsce realizacji: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, Kierownik projektu: prof. Grażyna Bartkowiak). W projekcie tym zbadano determinanty produktywności pracowników wiedzy (knowledge workers) w wieku 65 plus. Przedmiotem rozważań publikacji jest sytuacja związana z zatrudnianiem specyficznej grupy pracowników w wieku  65 plus – pracowników  wiedzy, czyli  pracowników posiadających wysoki poziom wiedzy specjalistycznej, wykształcenia lub doświadczenia, dla których wykonywana praca wymaga tworzenia, dystrybucji oraz wykorzystywania wiedzy.

W swoich pracach teoretycznych zajmowałem się tematyką systematyzacji pojęć dążąc do stworzenia pewnego kanonu wiedzy o zarządzaniu wiedzą, czyli body of knowledge – analogicznie, jak to ma miejsce w przypadku zarządzania projektami – Project Management (PM). Ponadto interesowały mnie społeczne aspekty zarządzania wiedzą. Na przykład w jednej z prac podjąłem problem dzielenia się wiedzą w kontekście „teorii kosztownych sygnałów” (J.Fazlagić, Costly Signalling Theory and Propensity for Knowledge Sharing among Employees [w:] Contemporary Issues in Management. General Management, Vol.2, ASM Group of Institutes, Success Publications, Pune 2015, ISBN: 978-93-84916-78-7, s. 23-31). Wedle przedstawionej w tym tekście tezy skłonność do dzielenia się wiedzą pracowników może być motywowana chęcią demonstracji swoich kompetencji w sieci profesjonalistów. Drugie zagadnienie, które często było obecne w moich publikacjach to kwestia kodyfikacji wiedzy w kontekście produktywności organizacji oraz w kontekście konwersji informacji
w wiedzę i na odwrót (patrz m.in.: A.Fazlagić, Kodyfikacja wiedzy w sektorze usług edukacyjnych [w:] Usługi w rozwoju społeczno-gospodarczym, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, praca zbior. pod red. K.Kłosińskiego, U.Kłosiewicz-Góreckiej, Instytut Rynku Wewnętrznego i Konsumpcji, Warszawa 2005, s. 144-150).

Za jedno ze swoich najważniejszych osiągnięć w obszarze „Zarządzanie wiedzą” uważam publikację monografii o charakterze teoretycznym pt. Innowacyjne zarządzanie wiedzą (Difin, Warszawa, 2014; patrz: załączona kserokopia publikacji). Monografia składa się z dziesięciu rozdziałów, bloku dydaktycznego oraz dwóch dodatków. Celem pracy było usystematyzowanie wiedzy dotyczącej zarządzania wiedzą, podsumowanie własnego dorobku (badania naukowe w obszarze zarządzania wiedzą rozpocząłem w roku 1997  i kontynuowałem je do roku 2013) oraz wskazanie polskiemu czytelnikowi na kluczowe ,,ponadczasowe” elementy teorii zarządzania wiedzą. Praca ma także walory dydaktyczne (podręcznika akademickiego) ponieważ w załącznikach zamieszczono materiały pomocne przy nauczaniu przedmiotu „Zarządzanie wiedzą”. Praca powstała dzięki konsultacjom z szerokim gronem ekspertów z zakresu nauk o organizacji i zarządzaniu a także teoretyków, m.in. prof. Grażynie Gierszewskiej, prof. Marcinowi Sikorskiemu, dr Janowi Kozłowskiemu oraz dr Piotrowi Korysiowi. Praca jest cytowana przez polskich autorów a jej wartość związana jest z systematyzacją wiedzy o zarządzaniu wiedzą. W książce „Innowacyjne zarządzanie wiedzą” można znaleźć wszystkie dominujące w ciągu ostatnich
30 lat wątki dotyczące istoty zarządzania wiedzą, w tym takie jak struktura wiedzy^[2]. Zarówno w polskiej jak i zagranicznej literaturze można spotkać wiele prac z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi, samorozwoju, coachingu, uczenia się organizacyjnego (patrz m.in.: P.Senge) i innych. W tej monografii przedstawiłem nową formę integracji wiedzy o zarządzaniu wiedzą (body of knowledge). Jak zauważył Recenzent monografii, dr hab. Jakub Brdulak: Prof. Jan Fazlagić, jeden z prekursorów badania koncepcji zarządzania wiedzą w Polsce, prezentuje w książce procesowe podejście do zarządzania wiedzą – proponuje
8 procesów, które powinny zaistnieć, aby nastąpiło w organizacji zarządzanie wiedzą. Szukając odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób skutecznie i efektywnie zarządzać wiedzą w firmie, sięga do różnych dyscyplin naukowych, m.in. socjologii, psychologii. Książka skierowana jest do teoretyków i praktyków zarządzania. Może być wykorzystywana jako podręcznik akademicki a także służyć jako poradnik w przedsiębiorstwach, które chcą podnieść poziom swojego zarządzania wiedzą. Rozważania przedstawione w monografii Innowacyjne zarządzanie wiedzą były próbą integracji podejścia makroekonomicznego,
w ramach którego wyróżnia się procesy tworzenia, przesyłania i wykorzystania wiedzy (krajowe systemy innowacji), dorobku nauk związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi a także w pewnym stopniu dorobku nauk z zakresu psychologii zarządzania oraz andragogiki. Nowatorstwo pracy polegało przede wszystkim na syntezie różnych, dotychczas zupełnie odrębnych ścieżek badawczych w ramach jednej monografii. Czytelnik, który zapozna się
z niniejszą pracą a następnie sięgnie po inne prace z zakresu gospodarki opartej na wiedzy (GOW), zarządzania zasobami ludzkimi, rozwoju osobistego, zarządzania strategicznego, zarządzania wiedzą, psychologii kreatywności oraz zarządzania pracownikami wiedzy (w rozumieniu Petera Druckera) będzie miał możliwość lepszego, multidyscyplinarnego zrozumienia zjawisk zachodzących zarówno na poziomie makroekonomicznym, mezoekonomicznym jak i mikroekonomicznym. Innymi słowy, monografia pt. Innowacyjne zarządzanie wiedzą pozwala czytelnikowi na obniżenie poziomu dysonansu poznawczego wynikającego ze studiowania różnego rodzaju prac, w których pojawiają się pozornie bardzo zróżnicowane pojęcia.

Problemem naukowym podjętym w tej pracy było więc rozdrobnienie ścieżek badawczych, które często operowały różnym słownictwem dla opisania bardzo podobnych zjawisk. Na przykład uczenie się (organisational learning) jest blisko powiązane z absorpcją wiedzy w organizacjach (knowledge absorption). Podobnie w ujęciu makroekonomicznym badacze posługują się pojęciem produkcji wiedzy (knowledge production). Tymczasem znane od 20-tych lat XX wieku pojęcie kreatywności (creativity) jest niemal synonimem ,,produkcji wiedzy” lecz to drugie pojęcie jest preferowane przez ekonomistów a to pierwsze przez psychologów. Przy tworzeniu opisywanej monografii inspirowałem się postulatem słynnego myśliciela średniowiecznego Williama Ockhama, który uważał, że ,,nie należy mnożyć bytów bez potrzeby” i podjąłem próbę wyjaśnienia, które z wielu pojęć z zakresu ZW można uznawać jako synonimy, a które zasługują na odrębne traktowanie. ,,Mnożenie bytów” jest jedną z przywar wielu badaczy z zakresu nauk o organizacji i zarządzaniu. W niniejszej monografii podjąłem próbę systematyzacji pojęć i uproszczenia aparatu pojęciowego związanego z zarządzaniem wiedzą. W tym sensie praca ma wkład w rozwiązanie problemu naukowego, jakim jest chaos pojęciowy i wynikające z tego komplikacje dla prowadzenia dalszych badań w obszarze nauk o organizacji i zarządzaniu. W problematykę badawczą poruszoną w niniejszej monografii wpisuje się również moja uzupełniająca publikacja, czyli tekst: J.Fazlagić, Systematyzacja pojęć związanych z zarządzaniem wiedzą, Problemy Jakości, 3/2005, s.4-11. Wkład tego opracowania do dyscypliny naukowej można więc określić jako podjęcie próby teoretycznego uporządkowania i systematyzacji wiedzy z zakresu zarządzania wiedzą. Ponadto w monografii zawarty jest moduł o walorach dydaktycznych: chodzi o szósty rozdział pracy (str. od 241 do 279), w którym zaprezentowałem własne propozycje i pomysły z zakresu dydaktyki zarządzania wiedzą. 

Od roku 2003 prowadzę zajęcia z przedmiotu „Zarządzanie wiedzą” w języku polskim i angielskim i na podstawie dziesięcioletniego doświadczenia w tym obszarze (kilkaset godzin zajęć i warsztatów) opracowałem autorskie pomysły i rekomendacje związane z nauczaniem tego przedmiotu. Ponadto w latach 2002-2005 byłem redaktorem ogólnoeuropejskiego portalu służącego popularyzacji wiedzy o zarządzaniu wiedzą pod nazwą Knowledgeboard
i zamieszczałem teksty popularno-naukowe w języku angielskim służące dzieleniu się własnymi doświadczeniami w zakresie dydaktyki zarządzania wiedzą. Praca pt. Innowacyjne zarządzanie wiedzą została dobrze oceniona przez praktyków zarządzania i jest rekomendowanym podręcznikiem dla studentów studiów MBA na Uczelni Łazarskiego we Warszawie.

Uczestniczyłem w projekcie badawczym  pod kierownictwem prof. Marcina Sikorskiego realizowanym w Politechnice Gdańskiej w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki (DEC- 2011/01/M/HS4/04995 w Politechnice Gdańskiej. Na podstawie wyników badań opublikowano monografię, której byłem współautorem (pozostali współautorzy: M.Sikorski, A.Sala) pt. Portale intranetowe. Zarządzanie wiedzą kapitał intelektualny korzyści dla pracowników i organizacji (Politechnika Gdańska, Gdańsk 2014; patrz: załączona kserokopia publikacji). Podjąłem w tej pracy problematykę roli, miejsca i wpływu intranetu na wartość kapitału intelektualnego. Praca składa się z dziesięciu rozdziałów, przy czym mój największy wkład w powstanie monografii dotyczy następujących obszarów badawczych (rozdziały  3,6 oraz 9):

• opis wpływu portalu intranetowego na zarządzanie zmianą w organizacji,
• opis specyfiki komunikacji intranetowej w stosunku do innych metod komunikacji
  w organizacji.

      W rozdziale trzecim przedstawiłem teoretyczny opis portalu internetowego oraz wyzwań badawczych dla nauk o organizacji i zarządzaniu związanych z analizą funkcjonowania portali intranetowych. Opracowałem autorskie narzędzie badawcze służące pomiarowi wpływu intranetu na kapitał intelektualny. Wyróżniono w nim dziewięć obszarów zarządzania wiedzą. Dla każdego z tych obszarów należy dokonać oceny według kryterium akumulacji (zjawiska tworzące kapitał intelektualny) oraz erozji (pomiar zjawisk niszczących kapitał intelektualny). Nowatorskie podejście polega na uwypukleniu znaczenia zjawiska erozji kapitału intelektualnego.^[3] Ponadto opracowałem narzędzie badawcze służące do oceny jakości funkcjonowania intranetu i jego wpływu na ogólną kondycję organizacji (rozdział 6). W monografii przedstawiono szczegółowe wyniki badań dotyczących wpływu intranetu na funkcjonowanie organizacji i jej kapitał intelektualny. Monografia jest pierwszą tego typu pracą w Polsce, która w sposób kompleksowy podjęła problematykę funkcjonowania sieci intranetowych w organizacjach. Biorąc pod uwagę rosnący zakres informatyzacji współczesnych przedsiębiorstw w tym także upowszechnianie się intranetów zawarte w monografii wnioski z badań stanowią cenny wkład dla rozwoju nauk o organizacji i zarządzaniu ponieważ podejmują nowe, aktualne zagadnienia i tym samym poszerzają zakres wiedzy naukowej o zarządzaniu organizacjami.

Najważniejsze projekty i granty badawcze związane z obszarem „Zarządzanie wiedzą”:                             

• Zarządzanie wiedzą w polskiej oświacie – diagnoza i perspektywy rozwoju, grant habilitacyjny MNiSzW, Okres realizacji: 2006-2007.
• Zarządzanie kompetencjami pracowników wiedzy w wieku 65 plus. Dobre praktyki w obszarze zatrudnienia, grant NCN, 2014-2016, OPUS 5.
• Transfer wiedzy i innowacji, Projekt dla mikroprzedsiębiorstw z województwa Małopolskiego, Kraków. Okres realizacji: 2013-2014.
• Wiedza jawna i ukryta a postawy wobec bezpieczeństwa młodych pracowników w zależności od ich praktycznego przygotowania do wykonywania zawodu, okres realizacji 01.01.2014 – 31.12.2016, realizowany w ramach III etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” ustanowionego  Uchwałą Nr 126/2013 Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2013 r., finansowanego w latach 2014-2016 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki
  i Szkolnictwa Wyższego/Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
• e-Green Jobs, Skills and competences improvement of workers employed in green sector with
  e-learning technology use. Okres realizacji: 2013-2015. Miejsce realizacji: Akademia Finansów
  i Biznesu Vistula w Warszawie, LdV, 2013-1-PL1-LEO05-37623i.
• DigiPay4Growth, 2014-2016, Miejsce realizacji: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie. Okres realizacji: 2014-2016.
• Utworzenie Centrum Badawczo-Rozwojowego w przedsiębiorstwie Index Copernicus Sp. z o.o. w celu przeprowadzenia prac badawczo-rozwojowych nad innowacyjnymi technologiami informatycznymi, nr POIR.02.01.00-00-0101/17-00. Rola w projekcie: ekspert ds. procesów zarządzania wiedzą (projekt w trakcie realizacji od 2018 roku).

[1] Patrz: J.Fazlagić, Zarządzanie wiedzą w polskiej oświacie – diagnoza i perspektywy zmian, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań 2009. Praca powstała dzięki grantowi habilitacyjnemu MNiSzW (Nr 1 H02D 028 30).

[2] W ciągu ostatnich 15 lat prace teoretyczne związane ze strukturą wiedzy (patrz: rozdział IV) ewaluowały w ten sposób, że w informatyce wyłoniła się nowa dyscyplina: architektura wiedzy korporacyjnej.

[3] Tematykę tę podjąłem także w: J. Fazlagić, Negatywny kapitał intelektualny, Transformacje 2013, s. 383 – 397.