Tematyką samorządu zacząłem się interesować w 2005 roku, w powiązaniu z zagadnieniami dotyczącymi kapitału intelektualnego szkół wyższych. Oba zagadnienia łączy to, że dotyczą sektora publicznego i usług publicznych. Ze wglądu na to, że byłem zatrudniony w Katedrze Usług AE w Poznaniu, bliska mi była także tematyka jakości usług – w tym publicznych. Obszar samorządu jest w moich pracach silnie powiązany z „zarządzaniem wiedzą” oraz zarządzaniem w usługach, w tym marketingiem (organizacji usługowych). Na przykład w 2016 roku wykonałem na zlecenie Urzędu Miasta Poznania ekspertyzę dotyczącą wykorzystania storytelling’u w promocji miasta. Opracowałem także ekspertyzę, która ma w sobie atrybuty pracy naukowej pt. Analiza dochodów budżetu miasta z udziału w podatku PIT i CIT w kontekście lokalnej sytuacji demograficznej i gospodarczej. Poznań na tle dużych polskich miast (2018). Celem przeprowadzenia tej analizy było podjęcie próby ujawnienia zależności między wysokością odprowadzonego podatku a wskaźnikami socjoekonomicznymi dla miasta Poznań, w szczególności aktywnością ekonomiczną przedsiębiorstw i osób fizycznych. Jako mierniki efektywności ekonomicznej obrano wpływy z podatku PIT i CIT z m. Poznania. W celu zbadania występowania zależności między wysokością odprowadzonego podatku a wskaźnikami socjoekonomicznymi dla miasta Poznań wykonałem została analiza korelacji r Pearsona. Przeprowadzone badanie dochodów budżetu miasta z podatków PIT i CIT dla miasta Poznań na tle innych miast wykazały, że Poznań był jednym z miast o najniższym zagregowanym dochodzie z podatków PIT i CIT. Z roku na rok w Poznaniu były natomiast odnotowywane wyższe dochody z podatku PIT37 i zagregowanego PIT-u. Malały natomiast dochody z podatku PIT36L. Również ujemny trend zaobserwowano dla zagregowanego CIT-u. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Poznań był jednym z miast o wyższym wskaźniku osób w wieku produkcyjnym oraz o zdecydowanie najniższym ujemnym saldzie migracyjnym. Miasto to miało też stosunkowo dużą liczbę podmiotów prowadzących działalność gospodarczą a dochody były ponad średnią krajową. Wysokość odprowadzonego podatku PIT37 w Poznaniu powiązana była bardzo silnie z liczbą mieszkańców w wieku poprodukcyjnym, poziomem aktywności ekonomicznej, poziomem przedsiębiorczości, wysokością przeciętnego wynagrodzenia, PKB ogółem i per capita oraz produkcją sprzedaną budownictwa. Wysokie wartości roczne tych wskaźników były powiązane z wyższym odprowadzonym podatkiem PIT37. Jest to głównie następstwo tego, że warunki ekonomiczne mieszkańców się polepszały. Najsilniej wysokość podatku PIT37
w Poznaniu była powiązana z wysokością wynagrodzenia, co może być oczywiste biorąc pod uwagę, że zwiększone dochody powiązane są ściśle z większym odprowadzanym podatkiem z umów o pracę. Natomiast ujemne relacje między wysokością podatku PIT37 wykazano dla ilości osób w wieku produkcyjnym i liczbą ludności ogółem. Spadek liczby osób w wieku produkcyjnym oraz ogólnej liczby mieszkańców wiązał się ze wzrostem dochodów z podatku PIT37. Nie można tego natomiast powiązać bezpośrednio, ponieważ w samym Poznaniu był ujemny wskaźnik migracyjny, co wiązało się ze spadkiem liczby ludności oraz liczby osób
w wieku produkcyjnym (co z kolei mogło być też powiązane ze starzeniem się społeczeństwa). Z odprowadzanym w Poznaniu podatkiem z PIT36 wykazano jedynie istotny związek z saldem migracji. Ponieważ saldo migracji było ujemne również zauważono zmniejszające się dochody z podatku z PIT36. W Poznaniu zaobserwowano z roku na rok dużo gorsze dochody z podatków PIT36L. Podatnicy rozliczający się liniowo ze swojej działalności w kolejnych latach zasilali budżet miasta w coraz mniejszym stopniu. Wysokość podatku z tego rozliczenia była najsilniej powiązana z wysokością wynagrodzenia w mieście. Może to oznaczać, że przedsiębiorcy wypłacający podatnikom wyższe wynagrodzenia zasilali tym samym w mniejszym stopniu budżet miasta o podatek pozostały z działalności po odliczeniu kosztów. Podatek ten był również silnie dodatnio powiązany z liczbą ludności. Wraz ze zmniejszaniem się liczby ludności Poznania malała wielkość odprowadzanego podatku PIT36L. W ekspertyzie dowiodłem, że w przeciwieństwie do innych analizowanych dużych miast, w Poznaniu było najmniej istotnych statystycznie związków z analizowanymi zmiennymi. Oznacza to, że wnioskowanie dla tego miasta było też najsłabsze i najmniej precyzyjne oraz mogły występować inne ukryte czynniki powiązane zarówno z wysokością podatków, jak i z analizowanymi wskaźnikami.

W artykule pt. Metafory kapitału intelektualnego powiatu (J.Fazlagić, M.Marszałek, Metafory Kapitału Intelektualnego Powiatu, Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, nr 2(40), kwiecień-czerwiec 2016, s.117-133) napisanym wspólnie z moim doktorantem, podjąłem próbę postmodernistycznego ujęcia kapitału intelektualnego w sektorze publicznym. Na bazie teoretycznej prac Georga Lakoffa oraz koncepcji metafor organizacji Gareth’a Morgana wyodrębniłem szereg metafor opisujących kapitał intelektualny, które następnie poddano ocenie ekspertów. Wykorzystanie metafor w naukach o zarządzaniu na szerszą skalę przypisuje się Garethowi Morganowi – brytyjskiemu socjologowi, który w latach 80-tych XX wieku opublikował książkę pt. Images of Organization (Sage Publications, 1986). Zastosowanie metafor jest uzasadnione szczególnie w takich obszarach badań społecznych, które znajdują się na wczesnym etapie rozwoju. Wyróżniono czternaście metafor dzięki przeprowadzeniu przez autorów kilkudziesięciu wywiadów pogłębionych, studiom literaturowym oraz uwagom wygłoszonym przez ekspertów w czasie dwóch paneli. Metafory mogą być skutecznym narzędziem do opisywania systemów społecznych poczynając od pojedynczych organizacji, a kończąc na systemie globalnym. Metafora podobnie jak zestaw informacji statystycznych o danym obiekcie jest formą organizacji działalności poznawczej człowieka. W związku z tym uzasadnione jest traktowanie metafory jako formy „pomiaru” – ostatecznie zarówno informacje pochodzące z metafor (takich, jak zdefiniowane w opisywanym), jak i pochodzące z „tradycyjnych” wskaźników są w mózgu przetwarzane na „wewnętrzne” metafory. Wkład pracy w rozwój wiedzy naukowej polega na zastosowaniu metafor dla zrozumienia rzeczywistości, które jest szczególnie przydatne przy zrozumieniu abstrakcyjnych zjawisk, takich, jak np. kapitał intelektualny. Podejście to pozwala na kompresję (analizę złożonych sieci współzależności) oraz wnioskowanie (inference), czyli na samodzielne rozwinięcie i konkluzje proponowanej interpretacji. W pracy wyróżniono, zinterpretowano oraz przedstawiono implikacje dla opisu KI powiatu dla następujących metafor: Korporacja, Firma rodzinna, Inkubator przedsiębiorczości, Mikropaństwo, Państwo w państwie, Szkoła, Produkt, Psychiczne więzienie, Pole bitwy, Drużyna, Ekosystem, Żywy organizm, Miejsce „Ba”^[1], Drzewo oraz Mózg.

Obszar „Zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego” jest także powiązany z  obszarem „Edukacja” ponieważ usługi oświatowe są świadczone na poziomie gmin
i powiatów (organy prowadzące). W 2008 roku byłem członkiem zespołu realizującego projekt pn. Benchmarking w administracji publicznej w Instytucie Badań nad Gospodarką Rynkową. W latach 2014-2016 realizowałem projekt na zlecenie Komisji Europejskiej dotyczący rozwoju lokalnych społeczności poprzez tworzenie walut lokalnych (DigiPay4Growth). W projekcie wykorzystałem wiedzę z zakresu marketingu i zarządzania wiedzą. Stworzyłem między innymi wzorzec biznes planu dla samorządu (powiat) służący wdrożeniu waluty lokalnej w warunkach polskich. W projekcie DigiPay4Growth byłem odpowiedzialny za zarządzanie wiedzą o walutach lokalnych na poziomie całego projektu (tzn. współpracując z członkami konsorcjum ze wszystkich krajów uczestniczących: PL, GB, I, A, NL, ES. Realizacja projektu w dużej części pokrywała się z obszarem „Zaufanie i Kapitał Społeczny” (patrz: sekcja 3.5. wyżej) ponieważ lokalny pieniądz ma służyć budowie kapitału społecznego. Celem projektu było opracowanie i wdrożenie innowacyjnych metod zwiększania tempa wzrost gospodarczego regionalnych gospodarek poprzez poprawę płynności przedsiębiorstw działających lokalnie, poprawę warunków konkurencji małych przedsiębiorców w konfrontacji z dużymi sieciami handlowymi.

Z kolei w projekcie Innowacyjna i sprawna administracja źródłem sukcesu w gospodarce opartej na wiedzy, w którym liderem był Związek Powiatów Polskich byłem kierownikiem merytorycznym odpowiedzialnym za tworzenie materiałów dla samorządów powiatowych w formie poradników, treści szkoleniowych oraz narzędzi ewaluacyjnych. Opracowałem m.in. autorskie narzędzie do oceny jakości budżetu samorządowego ze względu na faworyzowanie bądź dyskryminowanie z powodu płci. Byłem głównym autorem tekstu aktualizacji strategii miasta Poznania 2020+ (2017).

Od 2016r. współpracuję z Narodowym Instytutem Samorządu Terytorialnego w Łodzi realizując ekspertyzy dotyczące smart cities i normy ISO 37120.

Najważniejsze projekty i granty badawcze związane z obszarem „Zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego”:

• Benchmarking w administracji publicznej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk-Warszawa. Okres realizacji: 2007-2008. Instytucja zamawiająca: Ministerstwo Administracji RP. Miejsce realizacji: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku, oddział w Warszawe. Rola w projekcie: ekspert.
• Pomorze 2030, program foresight’owy dla Województwa Pomorskiego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk. Okres realizacji: 2009-2010. Rola w projekcie: ekspert.
• Zarządzanie zmianą gospodarczą na poziomie lokalnym/Odnawialne Źródła Energii, Projekt “Energetyczni Kreatorzy Zmian”, Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny, luty – marzec 2012 r. Rola
  w projekcie: ekspert.
• DigitalPayForGrowth, European Commission, (2014-2016). Miejsce realizacji: AFiBV w Warszawie.
• Kapitał intelektualny polskich powiatów, NCN, OPUS 5. Okres realizacji: 2014-2017. Rola w projekcie: kierownik projektu. Strona internetowa projektu: kapitalpowiatow.ue.poznan.pl
• Innowacyjna i sprawna administracja źródłem sukcesu w gospodarce opartej na wiedzy, POKL, Priorytet V Dobre rządzenie, Działanie 5.2. Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej Poddziałanie 5.2.1 Modernizacja zarządzania w administracji samorządowej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki o numerze KSI POKL.05.02.01-00-032/10. Rola w projekcie: kierownik merytoryczny. Okres realizacji: lipiec 2012-lipiec 2015. Miejsce realizacji: AFiBV.
• Gen-Y City – Get into the swing of the City, Projekt współfinansowany przez UE ze środków EFRR
  w ramach Programu Urbact III. Okres realizacji: 2016-2018. Rola w projekcie: ekspert. Miejsce realizacji: Spółka Celowa UE w Poznaniu.

[1] Odwołanie do prac Takeuchi i Nonaki. Ikujro Nonaka i Hirotaka Takeuchi to dwaj autorzy opublikowanej w 1995 książki pt. „The Knowledge–Creating Company. How Japanese Companies Create the Dynamic of Innovation” (Oxford University Press, Oxford, 1995), w której opisali opracowany przez nich dynamiczny model spirali wiedzy oraz wykorzystali koncepcję miejsca „Ba” zapożyczoną od japońskiego filozofa Kitaro Nishidy.